ქუჩის ხელოვნების სუბიექტური ისტორია გორში
-
2007 – 2008 წლებში ჩემი სამეგობრო, რომელშიც ვერთიანდებოდით მაშინდელი
აუთსაიდერები და სოციუმიდან მეტ ნაკლებად განზე მდგომი თინეიჯერები,
ვიკრიბებოდით თეატრის...
Saturday, January 9, 2016
Wednesday, June 24, 2015
საგზაო იერარქია
თუ საჭესთან მხოლოდ შენს თავზე ფიქრობ, ესე იგი ყველაზე დაბალი დონის მძღოლი ხარ.
ფორუმ.გე-ს სიბრძნე.
მოგესალმებით. ნელ-ნელა ფორმას ვიბრუნებ და დასაწერი ამბებიც ჩნდება. ასე რომ დავიწყებ ყველაზე პრობლემატური საკითხით, რომელსაც არაერთხელ შევხებივარ - ესაა მძღოლები და ზოგადად, საგზაო მოძრაობა. მე დღეში 200 კილომეტრამდე გზის გავლა მიწევს. ამ დროს კაცი ძალაუნებურად ფიქრობ ზოგადსაკაცობრიო თემებზე და ამ დროს რომ ვიღაც უტიფარი მძღოლი უეცარ მანევრს გააკეთებს, შექმნის საავარიო სიტუაციას, თვითონ გაისწორებს და სხვა მანქანები ფეხებზე კიდია - საშუალოსტატისტიკური ქართველი შეაგინებს და ხელითაც გამოხატავს ამას. უფრო კარგი ნერვების მქონე მძღოლი გაბმულად დაუსიგნალებს. მე კი ვახარისხებ დონეების მიხედვით და წარმოგიდგენთ ჩემს ნააზრევს 10 პუნქტად. (18+ : მინდოდა სათაურად ყოფილიყო დაყლევების საგზაო იერარქია, მაგრამ ჩვენ ხომ ზრდილობიანი ხალხი ვართ, ამიტომ ნაცვლად სიტყვისა "ყლე" გამოვიყენებთ სიტყვას "ღლე")
- ღლეფანდურა მძღოლი - ღლეფანდურაა მძღოლი, რომელიც თავისუფალ გზაზე მოძრაობს და ვერ ირჩევს რომელ ზოლში იაროს. გადავა მარცხნივ, გადმოვა მარჯვნივ, მთვრალი კაცივით რვიანებს ხაზავს, დაღლეფანდურაობს.
- გამოღლევებული - მძღოლი, რომელიც იდეაში კარგად დადის, მაგრამ მოულოდნელად ისეთ უაზრო საქციელს აკეთებს, რომელიც სხვებს საფრთხეს არ უქმნის, მაგრამ ნერვებზე კი მოქმედებს. მაგალითად მწვანე აენთო და ეს კიდე არ მიდის.
- ძალადღლე - როდესაც მანქანაში საპირისპირო სქესის წარმომადგენელზე შთაბეჭდილების მოხდენის მიზნით ნორმალური კანონმორჩილი მძღოლი გადაიქცევა დანიელად კინოფილმიდან "ტაქსი" და მისთვისვე წარმოუდგენელ მანევრებს აკეთებს.
5. მამაცი ღლე - რთულად გასავლელ ტრაფიკში საჭიროზე დიდი სიჩქარით მომავალი მანქანით მოძრავი მძღოლი, რომელიც წარმოუდგენელ მანევრებს აკეთებს, აცელს რა სანტიმეტრებით სხვა მანქანებს, გაძვრება, გამოძვრება და დგება ორიოდე პოზიციით წინ, ვიდრე მე. თავისი გაისწორა.
6. ღლეთა ჯოგი - ამ ფენომენს მხოლოდ რამდენჯერმე შევხვდი და საჭიროებს მეტ მეცნიერულ ანალიზს. ღლეთა ჯოგია ერთი მიზნისკენ მოძრავი ჩვეულებრივი ღლეების გუნდი, რომელიც იდეაში წესებს არ არღვევს, მაგრამ მოძრაობას უკიდურესად აფერხებს. მაგალითად თბილისში ვაჟა-ფშაველას მთლიანი გამზირის გადაკვეთა ოთარ ჭილაძის ქუჩიდან. იდეაში სავალდებულო არაა ვაჟაზე გაყვე დინებას, მაგრამ მთელი 20 მეტრი სიგანის გამზირის გადაკვეთა იწვევს მოძრაობის ხუთივე ზოლის სტრესს.
7. კანონმორჩილი ღლე - ხანდახან წააწყდები ისეთ მძღოლსაც, რომელიც გამოვარდება, მოდის, მოდის, დადგება შენს წინ და მაშინ გაახსენდება, რომ უი, აქ სიჩქარის შეზღუდვაა 60 კმ/სთ და მოდი, ჯობია 50-ით ვივლიო. ამ დროს კი შენ მიდიხარ 70 კმ/სთ -ით, რაც პრინციპში შეიძლება, მაგრამ ამ კანონმორჩილი ღლის გამო იძულებული ხარ მთელი 20 კმ/სთ ით შეამცირო სიჩქარე.
8. სუპერ-ღლე - სამწუხაროდ ხშირად შეხვდებით ამ კატეგორიის მძღოლებს, რომლებიც მაგალითად ვერ ხედავენ, რომ მარჯვენა ზოლში ტრაილერი მიდის, შენ მარცხენა ზოლში უსწრებ და ესენი არაფრით არ ჩერდებიან, ფარებს ანთებენ, ასიგნალებენ, ხელებს იქნევენ - ტიპა გამატარეო. რა არის, შენი სუპერ-ღლე დედა [ცენზურა], ჩემი მანქანა კი არ დაფრინავს, გავასწრებ და გაგატარებ, რატომ მიდღნავ ტვინს?
9. ღლეთაღლე - ესაა ისეთი მძღოლი, რომელიც საკუთარ მანქანაში ჩაჯდომის მერე (არაა აუცილებელი დიდი და შავი ჯიპი იყოს) რატომღაც ვეღარ ხედავს მოძრაობის სხვა მონაწილეებს, პარკირების ადგილებს, ქვეითთა გადასასვლელებს და საგზაო ნიშნებს. მისთვის მთელი გზა თავისუფალია, ფაქტიურად მინდორზე დადის და არ რეაგირებს არც გამაფრთხილებელ სიგნალზე, არც შუქნიშნის ფერზე - ქართველ ვაჟკაცს ეჩქარება.
10. პოლიცია - ძალიან სამწუხაროა, როდესაც კანონის დამცველი თვითონ არღვევს კანონს, მოძრაობს რა გამორთული ციმციმებით და გადის წითელზეც და უწყვეტსაც კვეთავს. ძალიან სამწუხაროა, როდესაც დგას, მოძრაობას აწესრიგებს, მის ცხვირწინ ხდება წესების დარღვევა და ამას ფეხებზე კიდია. ძალიან სამწუხაროა, როდესაც მხოლოდ შუქნიშნის წითელ ფერზე მოძრაობის ნების დამრთველად იქცა პოლიცია და მანქანებით გატენილ ქალაქში მას იმედით და პატივისცემით კი აღარ უყურებენ, არამედ ზიზღით და შემაფერხებლად აღქმით.
Tuesday, April 14, 2015
კონჩიტა
გალაქტიონს ეზოში ცისფერი თოვლი ქონდა..
შენ კი "ყველადავასების" სინდრომი გაქვს.
კახაბერ გორდაძე, კლასელი, 2000 წელი, მე-10 კლასი
კახაბერ გორდაძე, კლასელი, 2000 წელი, მე-10 კლასი
აზრზე ხართ?! 1 ნოემბრის მერე არაფერი დამიწერია. და იმის გამო, რომ შევპირდი შენზე არაფერს დავწერ თქო, ფაქტიურად არც არაფერია დასაწერი.
ცხოვრება სინუსოიდაა: აღმართი, დაღმართი, ისევ აღმართი, ისევ თავქვე, ისევ აღზევება, ისევ შეცდომა, ისევ მოხვეჭა, ისევ დაკარგვა, ისევ შეხორცება, ისევ ბრძოლა, ბრძოლა, მცდელობები.. თუ მცდელობას მოაკლებ, სინუსოიდა მილევადი ხდება. მილევადი, როგორც ხელფასის წინა დღეებში დარჩენილი ფული, როგორც გამოცდამდე დარჩენილი წუთები, როგორც იმედი..
ბაზარი არაა, გადატენი, თავიდან დაიწყებ, ისევ მოგიშუშდება, მაგრამ "ყველადავასება", პოზიტივის დანახვა მოვლენებში, ყველას მდგომარეობაში შესვლა გადადის სულერთიაში, რააზრიაქვსში და მაგისდედაცში.. და მერე უბრალოდ არსებობ. არსებობ და გეშინია. და იმისა კი არა, რომ აღარ იარსებებ. იმისა, რომ რაღაც აზრისთვის გაჩნდი ქვეყანაზე და შენი დანიშნულება ვერ იპოვე, არასაკმარისად ეცადე, არაიმდენად გამოსადეგი ხარ, როგორიც გეგონა. მაგრამ მაინც გადატენი და თავიდან ცდი საწინააღმდეგოს დამტკიცებას. ჩვენ ეს შეგვიძლია, ჩვენ ძლიერები ვართ.
და ისედაც, რომ დაფიქრდე, ყველა მადგანი ჩემი ნაწილი გახდა. ანუ, ჩემი არსება შედგება მათი ნაწილებისგან, იმ გრძნობებისგან და ემოციებისგან, რაც დამიტოვეს. ბოლო შემთხვევაში დამრჩა "სოც.ქსელებში უსაქმური ხალხია მარტო", "რატომ დებ სურათებს მაშინ, როდესაც ჩემთან ერთად ხარ? აქ რატომ არ ხარ?", "არავის აინტერესებს შენი მოსაზრებები. თუ სათქმელი გაქვს, ინტერნეტში კი არ უნდა თქვა", "რატომ უნდა გავაზიარო სად ვიყავი? ვის რაში აინტერესებს?", "მაშინ მიდი, აი, უცხო გამვლელი ხომაა, რატომ არ ელაპარაკები?", "შენ მარტო შენ თავზე ფიქრობ.", "პატრიოტიზმი? პატრიოტიზმი არ არსებობს. რატომ უნდა ვიბრძოლო ვიღაცისათვის? ხომ შეიძლება ამ დროს შენს სახლში შემოვიდეს მტერი?"
ამბობენ, შენ ის ხარ, რაც შიგნიდან ხარ. შენ არ ხარ შენი ხელფასი, შენი მანქანა, სახლი.. ისიც კი არ ხარ, როგორც გამოიყურები. დღეს შეიძლება მსუქანი იყო, ხვალ არა - შენი შინაგანი არ იცვლება და სწორედ ეგ ხარ შენ. ხოდა შინაგანად ხელოვანი ვარ. სენსიტიური ვარ მელოდიის დარღვევაზე, რომელსაც რამდენი წერია ვწერ. და ვინც მელოდიას მირღვევს, ადრე თუ გვიან გადის ოთახიდან.
Saturday, November 1, 2014
Sunday, May 11, 2014
მარტივი ასაკის
მარტივი ასაკია ეს 29 წელი. მარტო 1 ზე და თავის თავზე იყოფა. არადა როგორ მახსოვს ასე 6-8 წლის ბალღები უბანში რომ ვუყურებდით ხოლმე დიდ კაცებს და ვფიქრობდით, 30 წლისები არიან.. ბლინ, რამხელები არიან, რა ბებრები არიანო. :D და ახლა რომ ვფიქრობ, რა მაგრად მოვიქეცი 20 წლისამ რომ არ მოვიყვანე ცოლი და რა ცუდად ვიქცევი 25 წლის მერე რომ ვერ მოვაბი თავი.
ენივეი, ასაკი გემატება კაცს, გული მაინც არ ბერდება, აგერ ერთმა დამიწერა კიდეც ფორუმზე დაახლოებით მასეთი რამე. ხოდა იმას ვამბობდი, რამდენი წლისაც გინდა გახდი, საჩუქრები მაინც გიხარია. განსხვავება იმაშია, რომ ჩემში რაღაც გარდატეხა მოხდა და ახალი ტანსაცმლის შემომატება გამიხარდა. პირველი რა თქმა უნდა ჩემი დის ნაჩუქარი ძალიან ასასინური კაპიშონიანი კლუბური რაღაცაა.
1. მქონდეს სამუშაო - მაქვს და ძალიან მაგარია!
2. მყავდეს მანქანა - ინ "პანჯაპ" ვი თრასთ, ბრატსი!
3. მივხედო კბილებს - ვიღიმები, ვითარცა ჰოლივუდელი!
4. მივხედო თმას - მაქვს იულიუს კეისარივით!
5. მივხედო თვალებს - არ ვუჩივი, ძალიან კარგადაა!
6. მივხედო სახლს - ცოტა ჟოლოპებია გასაკეთებელი და ეგაა რა!
7. რამე მაინც შევქმნა, კლიპი, წიგნი.. რამე.. - წიგნი არა, მარა C# ვსწავლობ და ანდროიდ პროგრამირება მინდა ვისწავლო. მერე PHP-ს უნდა დავუჯდე საფუძვლიანად.
9. შევეცადო თბილისში ბინის ყიდვას - ჩემი აზრით ეს პუნქტი უნდა ამოვაგდო ნახ!
10. არ გავლოთდე - მემგონი პირიქით მივდივარ. :D
1. მქონდეს სამუშაო
2. მყავდეს ცოლი/მინიმუმ საცოლე
3. შეძლებისდაგვარად გადავიდე "აეს"-ის შემდეგ ეტაპზე
4. არ დავივიწყო ფიზიკური აქტივობები, ექსკურსიები, გასვლები, შთაბეჭდილებები
ენივეი, ასაკი გემატება კაცს, გული მაინც არ ბერდება, აგერ ერთმა დამიწერა კიდეც ფორუმზე დაახლოებით მასეთი რამე. ხოდა იმას ვამბობდი, რამდენი წლისაც გინდა გახდი, საჩუქრები მაინც გიხარია. განსხვავება იმაშია, რომ ჩემში რაღაც გარდატეხა მოხდა და ახალი ტანსაცმლის შემომატება გამიხარდა. პირველი რა თქმა უნდა ჩემი დის ნაჩუქარი ძალიან ასასინური კაპიშონიანი კლუბური რაღაცაა.
მერე მართლა ძალიან კარგი და მართლა ძალიან მაგარი ქამარი - რომ გიკეთია ადამიანი ხარ ფაქტიურად. პლუს მაგას მაგრად მომეწონა დეიდაშვილს ნაჩუქარი პერანგი: ლურჯია და თეთრი ზოლებით. ჩემი საყვარელი "საროჩკა" გახდა ეგრევე.
ახლა გადავხედოთ შარშანდელი გეგმის შესრულებას. მაშ ასე:
1. მქონდეს სამუშაო - მაქვს და ძალიან მაგარია!
2. მყავდეს მანქანა - ინ "პანჯაპ" ვი თრასთ, ბრატსი!
3. მივხედო კბილებს - ვიღიმები, ვითარცა ჰოლივუდელი!
4. მივხედო თმას - მაქვს იულიუს კეისარივით!
5. მივხედო თვალებს - არ ვუჩივი, ძალიან კარგადაა!
6. მივხედო სახლს - ცოტა ჟოლოპებია გასაკეთებელი და ეგაა რა!
7. რამე მაინც შევქმნა, კლიპი, წიგნი.. რამე.. - წიგნი არა, მარა C# ვსწავლობ და ანდროიდ პროგრამირება მინდა ვისწავლო. მერე PHP-ს უნდა დავუჯდე საფუძვლიანად.
9. შევეცადო თბილისში ბინის ყიდვას - ჩემი აზრით ეს პუნქტი უნდა ამოვაგდო ნახ!
10. არ გავლოთდე - მემგონი პირიქით მივდივარ. :D
გეგმები მომავალი წლისთვის:
1. მქონდეს სამუშაო
2. მყავდეს ცოლი/მინიმუმ საცოლე
3. შეძლებისდაგვარად გადავიდე "აეს"-ის შემდეგ ეტაპზე
4. არ დავივიწყო ფიზიკური აქტივობები, ექსკურსიები, გასვლები, შთაბეჭდილებები
5. შევქმნა რამე ახალი..
ეს დაბადების დღე იყო გამორჩეული პოზიტივის მხრივ: მთელი დღე მოდიოდა და მოდიოდა დადებითი ემოცია. თან ისეთმა ხალხმა დამირეკა და მომილოცა რომ ვააშე, ვააშე! ვერ ჩამოვთვლი თითოეულს, ძალიან ბევრი იყო მართლა. და კი მეუბნებიან, შენ რომ კარგი ხარ, მაგიტომ უყვარხარ ყველასო, მარა მართლა ისეთი კარგი ვყოფილვარ, რომ ვააშე პიპეც, პაცანი! ისეთი აშუშენიე მაქვს, რომ დიდი აღმავლობები იწყება ჩემს ცხოვრებაში.
ხო, კიდე რა მინდა დავამატო: დღეიდან ანონიმების მიერ კომენტარების წერა შეიზღუდება სპამის და ათასი გზააბნეულის გამო. თუ მაინცდამაინც გეზარებათ რეგისტრაცია და მაინც გინდათ აზრის გამოხატვა, ჩვენი ფირმა გირჩევთ მონიშნოთ შეფასების ალმები, რომლებიც იმყოფება ყოველი პოსტის ქვემოთ. მაგრამ თქვენ ყოველთვის შეგიძლიათ გაარტყათ ჩვენს ფირმას და შესაბამისად - ჩვენც სლეზე დაგიკიდებთ. ელ აროდინნ ნაშაგალლ!
Friday, May 9, 2014
ანტიდისკრიმინაციული ციებ-ცხელება
"განსხვავებულობა ძალაა!"
ლეიტენანტი ვანიშვილი
ბოლო დროს ძალიან ატეხილია ვნებათაღელვა ანტიდისკრიმინაციული კანონის მიღებასთან დაკავშირებით, რომელიც უმცირესობების უფლებებს იცავს. ბევრი ამ კანონს აიგივებს უმცირესობათა დომინაციასთან, ბევრი მეორედ მოსვლის ნიშნებთან, ბევრი შიშით უყურებს მომავალს და დარწმუნებული ვარ არავის აქვს წაკითხული რა წერია კანონში. ამ პოსტში არ ვაპირებ კანონის განხილვას, ეს მეტად მოსაწყენი იქნება. უბრალოდ მინდა რამდენიმე მაგალითი მოვიყვანო ცხოვრებიდან იმის სადემონსტრაციოდ, რომ უმცირესობასთან ერთად ცხოვრება სულაც არაა საშიში და კატასტროფული. უმცირესობაც იმიტომაა, პრინციპში.. :)
მამაჩემი ცაციაა. ისევე, როგორც კაცობრიობის 10%. შესაბამისად ის უმცირესობაშია. შუა საუკუნეებში ეს ცოდვად ითვლეობოდა. როგორც ზემოთა სურათზე ჩანს, ღვდელი მოითხოვს გლეხისგან ცაციობის ცოდვისგან გათავისუფლებას და ამას ხსნის იმით, რომ ეს ეშმაკისგანაა მოვლენილი. დღეის-დღეობით კაცობრიობა ასეთი ცრურწმენებისგან თავისუფლდება. თუმცა პირადი გამოცდილებიდან გეტყვით, რომ ცაციობა ძალიან საჭირო თვისებაა მომენტებში. აი, სახურავს რომ ვაფარებდით და სამკუთხედი რომ რჩება ხოლმე შიფრებს შორის კედლის გვერდით, მაგ ადგილს ვავსებდით, იყო მომენტი, როდესაც შანსი არ იყო მიდგომოდი და ჭანჭიკი დაგეჭირა - ძალიან მოუხერხებელი იქნებოდა ჰაერში გადმოკიდება. მამაჩემისთვის კი ეს ამოცანა ადვილად გადასაჭრელი აღმოჩნდა, რადგან ის ცაციაა და მეორე მხრიდან მშვენივრად მიუდგა ჭანჭიკს, გადახრაც არ დაჭირვებია.
კარგი მოსწავლეები, რომლებიც ბნელი 90-იანების მიუხედავად ახერხებდნენ საგნის მომზადებას და ყოველდღე დადიოდნენ სკოლაში - აშკარად უმცირესობაში იყვნენ და რამდენიც არ უნდა ექილიკათ მათზე, ბოლოს მაინც თხოვნით მიხოხდებოდნენ ხოლმე მათთან - გადაგვაწერინეო. ეს სწორედ ის ხალხია, ვინც რაღაცას მიაღწია ცხოვრებაში და რა გასაკვირია, თუ არ მოწონს ვინმეს. ხალხს ხომ არ უყვარს წარმატებული ადამიანები..
ცუდი მსმელები არ სარგებლობენ დიდი მოწონებით საზოგადოებაში, რომელიც ღვინის სამშობლოში ცხოვრობს და დარწმუნებულია, რომ სამშობლოს ღვინით დღეგრძელობა გაცილებით დიდი საქმეა, ვიდრე მასზე ზრუნვა. ამიტომ ალკოჰოლის არამოყვარულები, მამრები უმეტესად, არიან უმცირესობაში. ამის მიუხედავად შეუძლებელია იმის მტკიცება, რომ ყანწის გამოცლით უფრო დიდი პატრიოტი ხარ თუ შემოსულ რუსზე გამოცლილი მჭიდით.
ერთი ლაზიერი მეტია თუ რვა პაიკი? რიტორიკული კითხვაა. ჭადრაკის, სამხედრო სტრატეგიების და ზოგადად სიძლიერის მთავარი საფუძველი ერთობაა. ამიტომაც წერია ჩვენს გერბზე: "ძალა ერთობაშია". ჭადრაკში 16 ფიგურა გყავს: 8 პაიკი უმრავლესობაშია, ლაზიერი ყველაზე უმცირესობაში. თუმცა ყველა მადგანი ერთი დიადი მიზნისკენ მიდის: დაიცვას საკუთარი მეფე და დააშამათოს მოწინააღმდეგე. როგორ ფიქრობთ, მხოლოდ 16 პაიკით უფრო მოიგებთ პარტიას თუ 8 პაიკით და 4 უმცირეობაში მყოფი განსაკუთრებული უნარის მქონდე მეომრით?
სპარტანელები თვლიდნენ, რომ ქალ-ვაჟის სიყვარული საშიშია. თუ სწორად მახსოვს ქალს სულ სამჯერ ნახულობდნენ 6 წლის შესრულების შემდეგ. მე არანაირად არ მინდა ჰომოსექსუალიზმის პროპაგანდაში ჩამეთვალოს. უბრალოდ ისტორიას მინდა გადავხედოთ და სპარტანელები ავიღობ ამოსავალ წერტილად - მთავარი არის ერთიანობა და არა ორიენტაცია. თუმცა იგივე სპარტა გვიჩვენებს, რომ შეიძლება ბიჭი სულაც არ ყოფილიყო გეიდ დაბადებული, მაგრამ გარემო გარდაქმნიდა მას ასეთად. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ მამათმავლობა უმცირესობა კი არა უმრავლესობა იყო სპარტაში და დაცვა არ ჭირდებოდა.
სიმართლე თუ გინდათ, მეც რასისტი ვარ და აზიატი. არ მომწონან ეს ამდენი ინდოელები რომ დადიან, ამდენი ჩინელები, ამდენი ზანგები. არ მომწონს, როდესაც ზეცა შავია და კაცი - ცისფერი. ასევე არ მომწონს, როდესაც ქართველი ვაჟკაცი ნაყინს იყიდის და ქაღალდს ეგრევე ძირს აგდებს. არ მომწონს, როდესაც ქართველი მანდილოსანი გამოქლიავებული გადადის შუა გზაში ყურსასმენებგარჭობილი და სულ ცალ ფეხზე კიდია შენ რამდენ ხანს უნდა ელოდო, სანამ გადავა, რომ მანქანა დაძრა. არ მომწონს, როდესაც იეღოველები დადიან და თავის ფლაერებს ავრცელებებენ. ასევე არ მომწონს, როდესაც ჯან-ღონით სავსე საშუალო ასაკის მამრები მოდიან შენთან არაყის სუნად აქოთებულები და ბავშვის წამლისთვის ლარს გთხოვენ. და ციგნები არ მომწონს საერთოდ - ესენი ერთ თეთრს არ ქმნიან ქვეყნისათვის, ცარიელი ტვირთია და ზედმეტი სათრევი ჭაპანია. მე რომ მკითხო ერთად უნდა შეყარო ყველა და ამოხოცო. მაგრამ ჯერ ერთი 21-ე საუკუნეა და რუსეთზე უკეთესი უნდა ვიყოთ კაკ მინიმუმ. მერე კიდე დემოკრატიული ქვეყანაა და უნდა აიტანო ესეთი ხალხი. უნდა აიტანო, რადგან არავინ იცის როდის და სად გამოგადგება. ბოლო-ბოლო ღმერთმა მასეთები შექმნა რაღაც მიზნისთვის ხომ? ხოლო შეუცნობელ არს გზანი უფლისანი.
ბოლოსთვის კი ფორუმის თემა შემოვინახე ანტიდისკრიმინაციულ კანონთან დაკავშირებით. წაიკითხეთ და.. რევიც.. გაიაზრეთ შეძლებისდაგვარად. :)
Saturday, April 26, 2014
ფაქტები ჩვენს ქვეყანაზე
დიდი ხნის წინ მინდოდა ამ პოსტის დაწერა, მარა ვერაფრით მოვიცალე. ხოდა რადგან თვე იწურება და მე სინდისმა შემაწუხა, რამე დაწერე ბლოგზეო, ძალიან საინტერესო ფაქტები მინდა გითხრათ ჩვენი ქვეყნის ვითარებაზე, რომელიც კიდევ უფრო საინტერესოდ გადმოგვცა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტმა კონფერენციაზე.
1. ჩვენს თავს მხოლოდ 2013 წელს დავეწიეთ. ყველამ ვიცით, რომ 1990 წელს რომ დაიწყო საბჭოეთის და შესაბამისად, ჩვენი ეკონომიკის რღვევა, დედა აღარ ყავდა ქვეყანას. უარესი ისაა, რომ კაცი-შვილმა არ იცოდა რა უნდა ეკეთებინა და საკუთარ თავზე დაიწყო ზრუნვა ყველამ. ვისაც იარაღი ქონდა და ძალა - მეტი მიისაკუთრა და საბოლოო ჯამში 1994 წელს საქართველოს სახელმწიფოს ჯამში 1 მილიონი დოლარიც კი არ გააჩნდა. აი 94 წლიდან ნეელა მაგრამ მაინც, იწყება აღმასვლა. მხოლოდ 1998 წელს მიიღწა ის, რომ ჯართი არ იყო საქართველოს მთავარი საექსპორტო საქონელი. ხოლო 2013 წელს მივაღწიეთ განვითარების იმ დონეს, რომელიც იყო 1989 წელს. გამოვიდა, რომ 14 წელი სულ დაიკარგა. და რა თქმა უნდა თურქეთი უკეთეს დღეში იქნება, მან ამ 14 წლის მანძილზე განვითარება გააგრძელა. არადა 89 წელს თურქეთს ვუსწრებდით ერთი თავით.
2. საქართველო - თხილის ქვეყანა. ძალიან უხერხულად ჟღერს, არა? მივეჩვიეთ ვთქვათ, რომ საქართველო ყურძნის ქვეყანაა. არადა სომხური ყურძენი შემოგვაქვს და თხილის გაყიდვიდან გაცილებით მეტი შემოსავალია. რატომ ხდება ასე? იმიტომ, რომ არ გვაქვს ყურძნის შესანახი მაცივრები. აი, მოვიდა ბევრი ყურძენი. დავწურეთ, გამოვიდა ღვინო. დაგვრჩა სუფრის ყურძენი. სად შევინახოთ? სარდაფში. რამდენი ხანი? მეორე წლამდე გაძლებს? აი სომხებს მაცივარი აქვთ. ჩვენ არ გვაქვს. რას აკეთებს სახელმწიფო? ამაშია საქმე სწორედ, რომ სახელმწიფო ვერაფერს გააკეთებს, გარდა იმისა, რომ ხელი შეუწყოს ვიღაცას, რომელიც მოინდომებს და გააკეთებს ამ მაცივარს საქართველოში. მარა აკეთებს ვინმე? არა.
3. ქვეყნის მოსახლეობის ნახევარი ქმნის ქვეყნის პროდუქციის 10%-ს. ეს რომ გავიგე მაშინღა დავფიქრდი იმაზე, რომ გლეხი კაცი საკუთარ მოსავალს თვითონვე ხმარობს და დღევანდელი საჭმლისთვის შრომობს. ის, ვისაც გასაყიდად მოაქვს ან ქვეყნის გარეთ გააქვს, არის სწორედ ის 10%. ჩვენი მიწების დამუშავება ხდება ისეთი ტექნოლოგიით, რომელიც ამ 100 წლის წინ გამოიყენებოდა. რომ მოინდომო 100 კომლიან სოფელში მხოლოდ 3-4 კომლი იქნება საკმარისი იგივე ფართობის მიწის დასამუშავებლად უახლესი ტექნიკა რომ გამოიყენო კაცმა. მარა სად წავა დანარჩენი 96 კომლი? ჭამა ხომ უნდა? ხოდა ქვეყნის სატკივარიც სწორედ ამაშია, რომ ქალაქში რომ წავიდეს, ტოტალური უმუშევრობა იქნება. ამიტომ იძულებულია დარჩეს სოფელში, თავის სამყოფი საჭმელი მოიყვანოს და ქვეყნის მშრომელმთა ნახევარმა მხოლო 10 % პროდუქცია შექმნას.
4. ურბანიზაცია. როგორც წესი ქვეყნის სიმდიდრე ქალაქად იქმნება: ქარხნები, ფაბრიკები, ორგანიზაციები.. როგორც სემინარზე ითქვა, კომუნისტებს კარგად ესმოდათ ურბანიზაციის მნიშვნელობა. სწორედ ამიტომ გააშენეს ტრიალ მინდორზე ქალაქი რუსთავი. ამიტომ ააშენეს მთელი დასახლება "კომბინატი" გორში. მაგრამ ქართულ ურბანიზაციას ერთი თავისებურება აქვს: თავკომბალაობა. როგორც წესი, განვითარებულ ქვეყანაში ყველაზე დიდი ქალაქის მერე რა ქალაქიცაა, იქ უნდა ცხოვრობდეს დაახლოებით ნახევარი იმ ყველაზე დიდი ქალაქის. მაგალითად თბილისში თუ ცხოვრობს 1000 კაცი, მაშინ სიდიდით მეორე ქალაქში, ქუთაისში უნდა ცხოვრობდეს 500 კაცი. არადა თბილისში ცხოვრობს 1 200 000 მოსახლე და ქუთაისში მხოლოდ 100 000 - 12 ჯერ ნაკლები. ერთად-ერთი ქალაქი, რომელიც ვითარდება, თბილისის გარდა, არის ბათუმი. ისიც იმიტომ, რომ უდიდესი ძალისხმევა ჩაიდო ამ ქალაქში. და კიდევ ერთი საინტერესო დეტალი: ომამდელ პერიოდში ატეხილი მშენებლობების ბუმი ყოფილა ურბანიცაზიის მხოლოდ ჩანასახი. ურბანიზაცია მაშინ იქნება ეფექტური, როდესაც კრედიტი ბინის შეძენაზე იქნება არა 7 ან 8 %, არამედ 1 ან 1.5 %.
5. ჩვენ შეგვიძლია მოვკლათ იმპორტი. ამის გაკეთებას საერთოდ არაფერი უნდა: იტყვი რომ მორჩა, აღარ შემოვა გერმანული მანქანები და ასეც იქნება. რუსეთმა თქვა, აღარ შემოვა ბორჯომიო და მასეც მოხდა. რუსეთს კიდია ბორჯომი, მარა მანქანების იმპორტით ბევრი სულდგმულობს. იმპორტის მოკვლა კი შეიძლება ვინმესთვის გამოსავალი იყოს. ტიპა რატომ შემოდის გარედან კვერცხი, როდესაც საკუთარი გვაქვს. ან სახელმწიფო რატომ არ იცავს საკუთარ მეწარმეებს, შეზღუდოს იმპორტი. კიბატონო, მოვკლავთ იგივე კვერცხის იმპორტს. რას მივიღებთ შედეგად: გაზრდილ ფასებს კვერცხზე, ცარიელ დახლებს.. რამეთუ ვერ აუვა მოთხოვნას ადგილობრივი წარმოება. თუმცა ეს მომენტი დროთა მანძილზე მოგვარდება. ნახავს ხალხი რომ ფული იშოვება ამ საქმეში და ყველა დაიწყებს ფერმების კეთებას.. რევიც.. ასე მგონია მე. მარა მანამ რა ვქნათ?
6. რით ცოცხლობს ქვეყანა? ჩვენ გვაქვს უარყოფითი სავაჭრო ბალანსი. ეს ნიშნავს, რომ უფრო მეტი ფული გადის ქვეყნიდან, ვიდრე შემოდის. გადის იმიტომ, რომ რაც არ იშოვება ჩვენთან, იძულებული ხარ იყიდო გარედან: სონის ტელევიზორი, ვესტელის მაცივარი, ოპელის მანქანა ან გოპროს კამერა. ის კი არა და რაც ჩვენთან იშოვება, საჭმელი, ამასაც ვყიდულობთ. ვყიდულობთ დასვენებას უცხო ქვეყნებში. ვყიდულობთ პროგრამებს სხვა ქვეყნებიდან. რითი ვაკომპენსირებთ ამ დანაკლისს? უდიდესი წყაროა ტურიზმი. ასევე რაც ექსპორტზე გადის.. არ ვიცი, ჩაი მაგალითად. წვენები გაგვაქვს, თხილი იგივე.. ასევე საზღვარგარეთ მყოფი ჩვენი თანამემამულეები რომ გზავნიან ფულს, ესეც შემოსავალია. და ინვესტორები რა თქმა უნდა - ამათ ფულიც შემოაქვთ და ისეთ რამეებსაც აკეთებენ, რითაც ადგილზე იწარმოება ფული.
7. რაც მაგრები ვართ, ქართველები ვართ! - ჩაატარეს გამოკითხვა: რითი დაგეხმაროთ სახელმწიფო, რა გჭირდებათ რომ უკეთესი შემოსავალი ნახოთო. აბსოლუტურმა უმრავლესობამ თქვა, რომ მათ ჭირდებათ ფული, უკეთეს შემთხვევაში იაფი კრედიტი, და მერე მე მივხედავ თავსო. თითო-ოროლამ თუ მოითხოვა განათლება. ზუსტად ესაა მთავარი პრობლემა, რომ ცოდნა არაა ქვეყანაში. სწავლა ეზარება ყველას და სკოლიდან თუ ლექციიდან გაპარვა მაგარ ტიპობად ითვლება. რანაირად მოახერხა დაატომურებულმა, დაქცეულმა იაპონიამ ლიდერი გამხდარიყო და ამერიკისთვის გადაესწრო კაცო?! როგორ ახერხებს ისრაელი, რომელსაც საერთოდ არაფერი გააჩნია, ლიდერი იყოს წვენების ექსპორტში? რანაირად შეძლო ბანანის სახელწიფო ბრაზილიამ, რომელიც წესით აფრიკაზე უფრო განვითარებული არ უნდა იყოს, ასეთი ქვეყანა გამხდარიყო? როგორ შეძლო სამხრეთ აფრიკამ, ეგეც ხომ აფრიკაა, ყველაზე განვითარებული ქვეყანა იყოს აფრიკაში? გამოცდილების გაზიარება, სწავლა და ცოდნის გაღრმავება არის ჩვენი შველა და არა იმის ძახილი, რომ ყველაზე მაგარი ერი ვართ, არავის სწავლება არ გვჭირდება და სად იყვენენ ეგენი, ჩვენთან რომ ვეფხისტყაოსანი იწერებოდაო. გეთანხებით, მაშინ მართლა წინ ვიყავით, მარა ხომ არ შეიძლება მუდმივად იმ დონეზე დარჩენა, არა?
8. შვილები, როგორც მომავლის უზრუნველყოფა. არსებობს მომავლის დაზღვევის ორი ხერხი: 1. შრომის შედეგად დაგროვილი საპენსიო ფონდი და 2. ინვესტირება შვილებში. როგორც ყველა ხვდებით საქართველოში მეორე ხერხია დამკვიდრებული. მთელი შენი ცხოვრება შვილების კარგად ყოფნაზე ზრუნავ და მერე ისინი ვალდებულები არიან მოგიარონ სიბერეში. უბრალოდ შეიძლება "შვილი არ გამოგადგეს", მოგიკვდეს ავარიაში ან რამე მსგავსი, ცოლი მოიყვანოს, რომელიც ისე აურევს ტვინს, რომ შენ აღარც მოგხედავს.. არ მითხრათ რომ ასე არ ხდება. უმრავლეს შემთხვევაში შვილები მართლაც უვლიან მშობლებს. თუმცა ყველაფერს აქვს თავის დადებითი და უარყოფითი. ხომ ხდება, რომ მშობლებს უნდათ საკუთარი ოცნებები შვილებში განხორციელდეს (ისინი, რაც თვითონ უნდოდათ გაეკეთებინათ, მაგრამ ნაადრევი ქორწინების შედეგად გაჩენილ შვილებზე გადართულებმა ვერ შეძლეს) და საერთოდ არ მიყავთ იქითკენ, სადაც შვილს უნდა. საპენსიო ფონდის მინუსი კი ჩემმა ოჯახმა თავის თავზე გამოსცადა, როდესაც პაპაჩემმა ფული შეიტანა ბანკში, მერე საბჭოეთი დაიშალა და ფინანსებიც გაქრა.. :(
ჩვენ გვაქვს ქვეყანა ასაშენებელი. ეს ერთად-ერთი საქართველო არსებობს და ისიც ჩვენია, ჩვენ უნდა მივხედოთ, ჩვენ უნდა დავდოთ ყოველ დღე ერთი აგური მაინც მის საშენებლად, ჩვენ უნდა დავალაგოთ, გავამწვანოთ და დავიცვათ. თორემ სხვას ან მაგარი მოშნად კიდიხარ ან მაქსიმუმ არ კიდიხარ იმიტომ, რომ შენი მიერთება უნდა. რა თქმა უნდა არის ხალხი, ვისაც ოქროს ჯაჭვი ან თუნდაც ვერცხლის ჯაჭვი ურჩევნიათ თავისუფლებას, მაგრამ ვინც კეთილდღეობაში გაცვლის თავისუფლებას ვერც ერთს მიიღებს და ვერც მეორეს. ბოლოს კი სახალისო ვიდეო მაინც.. განწყობისთვის. :)
1. ჩვენს თავს მხოლოდ 2013 წელს დავეწიეთ. ყველამ ვიცით, რომ 1990 წელს რომ დაიწყო საბჭოეთის და შესაბამისად, ჩვენი ეკონომიკის რღვევა, დედა აღარ ყავდა ქვეყანას. უარესი ისაა, რომ კაცი-შვილმა არ იცოდა რა უნდა ეკეთებინა და საკუთარ თავზე დაიწყო ზრუნვა ყველამ. ვისაც იარაღი ქონდა და ძალა - მეტი მიისაკუთრა და საბოლოო ჯამში 1994 წელს საქართველოს სახელმწიფოს ჯამში 1 მილიონი დოლარიც კი არ გააჩნდა. აი 94 წლიდან ნეელა მაგრამ მაინც, იწყება აღმასვლა. მხოლოდ 1998 წელს მიიღწა ის, რომ ჯართი არ იყო საქართველოს მთავარი საექსპორტო საქონელი. ხოლო 2013 წელს მივაღწიეთ განვითარების იმ დონეს, რომელიც იყო 1989 წელს. გამოვიდა, რომ 14 წელი სულ დაიკარგა. და რა თქმა უნდა თურქეთი უკეთეს დღეში იქნება, მან ამ 14 წლის მანძილზე განვითარება გააგრძელა. არადა 89 წელს თურქეთს ვუსწრებდით ერთი თავით.
2. საქართველო - თხილის ქვეყანა. ძალიან უხერხულად ჟღერს, არა? მივეჩვიეთ ვთქვათ, რომ საქართველო ყურძნის ქვეყანაა. არადა სომხური ყურძენი შემოგვაქვს და თხილის გაყიდვიდან გაცილებით მეტი შემოსავალია. რატომ ხდება ასე? იმიტომ, რომ არ გვაქვს ყურძნის შესანახი მაცივრები. აი, მოვიდა ბევრი ყურძენი. დავწურეთ, გამოვიდა ღვინო. დაგვრჩა სუფრის ყურძენი. სად შევინახოთ? სარდაფში. რამდენი ხანი? მეორე წლამდე გაძლებს? აი სომხებს მაცივარი აქვთ. ჩვენ არ გვაქვს. რას აკეთებს სახელმწიფო? ამაშია საქმე სწორედ, რომ სახელმწიფო ვერაფერს გააკეთებს, გარდა იმისა, რომ ხელი შეუწყოს ვიღაცას, რომელიც მოინდომებს და გააკეთებს ამ მაცივარს საქართველოში. მარა აკეთებს ვინმე? არა.
3. ქვეყნის მოსახლეობის ნახევარი ქმნის ქვეყნის პროდუქციის 10%-ს. ეს რომ გავიგე მაშინღა დავფიქრდი იმაზე, რომ გლეხი კაცი საკუთარ მოსავალს თვითონვე ხმარობს და დღევანდელი საჭმლისთვის შრომობს. ის, ვისაც გასაყიდად მოაქვს ან ქვეყნის გარეთ გააქვს, არის სწორედ ის 10%. ჩვენი მიწების დამუშავება ხდება ისეთი ტექნოლოგიით, რომელიც ამ 100 წლის წინ გამოიყენებოდა. რომ მოინდომო 100 კომლიან სოფელში მხოლოდ 3-4 კომლი იქნება საკმარისი იგივე ფართობის მიწის დასამუშავებლად უახლესი ტექნიკა რომ გამოიყენო კაცმა. მარა სად წავა დანარჩენი 96 კომლი? ჭამა ხომ უნდა? ხოდა ქვეყნის სატკივარიც სწორედ ამაშია, რომ ქალაქში რომ წავიდეს, ტოტალური უმუშევრობა იქნება. ამიტომ იძულებულია დარჩეს სოფელში, თავის სამყოფი საჭმელი მოიყვანოს და ქვეყნის მშრომელმთა ნახევარმა მხოლო 10 % პროდუქცია შექმნას.
4. ურბანიზაცია. როგორც წესი ქვეყნის სიმდიდრე ქალაქად იქმნება: ქარხნები, ფაბრიკები, ორგანიზაციები.. როგორც სემინარზე ითქვა, კომუნისტებს კარგად ესმოდათ ურბანიზაციის მნიშვნელობა. სწორედ ამიტომ გააშენეს ტრიალ მინდორზე ქალაქი რუსთავი. ამიტომ ააშენეს მთელი დასახლება "კომბინატი" გორში. მაგრამ ქართულ ურბანიზაციას ერთი თავისებურება აქვს: თავკომბალაობა. როგორც წესი, განვითარებულ ქვეყანაში ყველაზე დიდი ქალაქის მერე რა ქალაქიცაა, იქ უნდა ცხოვრობდეს დაახლოებით ნახევარი იმ ყველაზე დიდი ქალაქის. მაგალითად თბილისში თუ ცხოვრობს 1000 კაცი, მაშინ სიდიდით მეორე ქალაქში, ქუთაისში უნდა ცხოვრობდეს 500 კაცი. არადა თბილისში ცხოვრობს 1 200 000 მოსახლე და ქუთაისში მხოლოდ 100 000 - 12 ჯერ ნაკლები. ერთად-ერთი ქალაქი, რომელიც ვითარდება, თბილისის გარდა, არის ბათუმი. ისიც იმიტომ, რომ უდიდესი ძალისხმევა ჩაიდო ამ ქალაქში. და კიდევ ერთი საინტერესო დეტალი: ომამდელ პერიოდში ატეხილი მშენებლობების ბუმი ყოფილა ურბანიცაზიის მხოლოდ ჩანასახი. ურბანიზაცია მაშინ იქნება ეფექტური, როდესაც კრედიტი ბინის შეძენაზე იქნება არა 7 ან 8 %, არამედ 1 ან 1.5 %.
5. ჩვენ შეგვიძლია მოვკლათ იმპორტი. ამის გაკეთებას საერთოდ არაფერი უნდა: იტყვი რომ მორჩა, აღარ შემოვა გერმანული მანქანები და ასეც იქნება. რუსეთმა თქვა, აღარ შემოვა ბორჯომიო და მასეც მოხდა. რუსეთს კიდია ბორჯომი, მარა მანქანების იმპორტით ბევრი სულდგმულობს. იმპორტის მოკვლა კი შეიძლება ვინმესთვის გამოსავალი იყოს. ტიპა რატომ შემოდის გარედან კვერცხი, როდესაც საკუთარი გვაქვს. ან სახელმწიფო რატომ არ იცავს საკუთარ მეწარმეებს, შეზღუდოს იმპორტი. კიბატონო, მოვკლავთ იგივე კვერცხის იმპორტს. რას მივიღებთ შედეგად: გაზრდილ ფასებს კვერცხზე, ცარიელ დახლებს.. რამეთუ ვერ აუვა მოთხოვნას ადგილობრივი წარმოება. თუმცა ეს მომენტი დროთა მანძილზე მოგვარდება. ნახავს ხალხი რომ ფული იშოვება ამ საქმეში და ყველა დაიწყებს ფერმების კეთებას.. რევიც.. ასე მგონია მე. მარა მანამ რა ვქნათ?
6. რით ცოცხლობს ქვეყანა? ჩვენ გვაქვს უარყოფითი სავაჭრო ბალანსი. ეს ნიშნავს, რომ უფრო მეტი ფული გადის ქვეყნიდან, ვიდრე შემოდის. გადის იმიტომ, რომ რაც არ იშოვება ჩვენთან, იძულებული ხარ იყიდო გარედან: სონის ტელევიზორი, ვესტელის მაცივარი, ოპელის მანქანა ან გოპროს კამერა. ის კი არა და რაც ჩვენთან იშოვება, საჭმელი, ამასაც ვყიდულობთ. ვყიდულობთ დასვენებას უცხო ქვეყნებში. ვყიდულობთ პროგრამებს სხვა ქვეყნებიდან. რითი ვაკომპენსირებთ ამ დანაკლისს? უდიდესი წყაროა ტურიზმი. ასევე რაც ექსპორტზე გადის.. არ ვიცი, ჩაი მაგალითად. წვენები გაგვაქვს, თხილი იგივე.. ასევე საზღვარგარეთ მყოფი ჩვენი თანამემამულეები რომ გზავნიან ფულს, ესეც შემოსავალია. და ინვესტორები რა თქმა უნდა - ამათ ფულიც შემოაქვთ და ისეთ რამეებსაც აკეთებენ, რითაც ადგილზე იწარმოება ფული.
7. რაც მაგრები ვართ, ქართველები ვართ! - ჩაატარეს გამოკითხვა: რითი დაგეხმაროთ სახელმწიფო, რა გჭირდებათ რომ უკეთესი შემოსავალი ნახოთო. აბსოლუტურმა უმრავლესობამ თქვა, რომ მათ ჭირდებათ ფული, უკეთეს შემთხვევაში იაფი კრედიტი, და მერე მე მივხედავ თავსო. თითო-ოროლამ თუ მოითხოვა განათლება. ზუსტად ესაა მთავარი პრობლემა, რომ ცოდნა არაა ქვეყანაში. სწავლა ეზარება ყველას და სკოლიდან თუ ლექციიდან გაპარვა მაგარ ტიპობად ითვლება. რანაირად მოახერხა დაატომურებულმა, დაქცეულმა იაპონიამ ლიდერი გამხდარიყო და ამერიკისთვის გადაესწრო კაცო?! როგორ ახერხებს ისრაელი, რომელსაც საერთოდ არაფერი გააჩნია, ლიდერი იყოს წვენების ექსპორტში? რანაირად შეძლო ბანანის სახელწიფო ბრაზილიამ, რომელიც წესით აფრიკაზე უფრო განვითარებული არ უნდა იყოს, ასეთი ქვეყანა გამხდარიყო? როგორ შეძლო სამხრეთ აფრიკამ, ეგეც ხომ აფრიკაა, ყველაზე განვითარებული ქვეყანა იყოს აფრიკაში? გამოცდილების გაზიარება, სწავლა და ცოდნის გაღრმავება არის ჩვენი შველა და არა იმის ძახილი, რომ ყველაზე მაგარი ერი ვართ, არავის სწავლება არ გვჭირდება და სად იყვენენ ეგენი, ჩვენთან რომ ვეფხისტყაოსანი იწერებოდაო. გეთანხებით, მაშინ მართლა წინ ვიყავით, მარა ხომ არ შეიძლება მუდმივად იმ დონეზე დარჩენა, არა?
8. შვილები, როგორც მომავლის უზრუნველყოფა. არსებობს მომავლის დაზღვევის ორი ხერხი: 1. შრომის შედეგად დაგროვილი საპენსიო ფონდი და 2. ინვესტირება შვილებში. როგორც ყველა ხვდებით საქართველოში მეორე ხერხია დამკვიდრებული. მთელი შენი ცხოვრება შვილების კარგად ყოფნაზე ზრუნავ და მერე ისინი ვალდებულები არიან მოგიარონ სიბერეში. უბრალოდ შეიძლება "შვილი არ გამოგადგეს", მოგიკვდეს ავარიაში ან რამე მსგავსი, ცოლი მოიყვანოს, რომელიც ისე აურევს ტვინს, რომ შენ აღარც მოგხედავს.. არ მითხრათ რომ ასე არ ხდება. უმრავლეს შემთხვევაში შვილები მართლაც უვლიან მშობლებს. თუმცა ყველაფერს აქვს თავის დადებითი და უარყოფითი. ხომ ხდება, რომ მშობლებს უნდათ საკუთარი ოცნებები შვილებში განხორციელდეს (ისინი, რაც თვითონ უნდოდათ გაეკეთებინათ, მაგრამ ნაადრევი ქორწინების შედეგად გაჩენილ შვილებზე გადართულებმა ვერ შეძლეს) და საერთოდ არ მიყავთ იქითკენ, სადაც შვილს უნდა. საპენსიო ფონდის მინუსი კი ჩემმა ოჯახმა თავის თავზე გამოსცადა, როდესაც პაპაჩემმა ფული შეიტანა ბანკში, მერე საბჭოეთი დაიშალა და ფინანსებიც გაქრა.. :(
Saturday, March 29, 2014
Sunday, February 16, 2014
დაზოგვის ხელოვნება
თითოეული დაზოგილი თეთრი იგივე ნაშოვნი თეთრია
ძალიან ბევრ ადამიანს ჩემს გარშემო აქვს პრობლემა საკუთარი ფინანსური თანხების მართვასთან დაკავშირებით. მუშურ-გლეხურ ენაზე ეს იმას ნიშნავს, რომ ვალებით ცხოვრობენ და თვიდან თვემდე ღმერთის და/ან ხელფასის იმედად გააქვთ თავი. და რა მოხდება მაშინ, თუ შუა თვეში გაუთვალისწინებელი გასავალი გაჩნდება? მაგალითად ავტოავარია, საშიში დაავადება, სამუშაოდან გათავისუფლება ან რამე მსგავსი? გამოსავალი კრედიტის აღებაა. თუმცა ეს ყოველთვის გამართლებული არაა. მოდით მე და თქვენ თანმიმდევრობით მიყვვეთ ფულის დაზოგვის ხელოვნებაზე საუბარს და თუ ბევრს ვერაფერს შეიძენთ ჩემი პოსტიდან, ცოტას მაინც იხალისებთ. პოსტი დაწერილია "აიფონიანი ნაშობის", ჯეოსელის განვადებების და ანინა ტეფნაძის პოსტის გავლენით.
სად მიდის ფული?
არსებობს გამონათქვამი, რომ ზედმეტი ფული არ არსებობს. ასევე არსებობს გამონათქვამი, რომ მუცელს აღორებ - ღორია, აქორებ - ქორიაო. ყოველთვის შეიძლება ფულის დახარჯვა, რამეთუ ნებისმიერი გამყიდველი სხვაზე არაფერზე ოცნებობს, ოღონდ თქვენი ფული ჩაიგდოს ხელში. ეს ნერვების და ინტელექტის ომია. მარკეტოლოგები წლობით მუშაობენ როგორ მოატყუონ თქვენი ტვინი ლამაზი გაფორმებებით, ქვეცნობიერი ფაქტორებით (სუნი, შიშველი ქალი გარეკანზე), ტვინის წამღები რეკლამებით რომ როგორმე თქვენი ფული გამყიდველს მისცეთ.
თქვენი ერთად-ერთი იარაღი საღი აზრია. თუ სადმე მიდიხართ და რამე მოგეწონებათ გზაში, არაა აუცილებელი იყიდოთ. დაფიქრდით, ნამდვილად გჭირდებათ ის თუ არა. შავი სათვალე გინდათ? კი ბატონო. მაგრამ გაიხსენეთ, იქნებ უკვე გაქვთ შავი სათვალე, რომელიც არც კი იცით სად წაიღოთ. კიდევ ერთი საერთოდ არ გამოგადგებათ, ეს იქნება ზედმეტი ფულის ხარჯი და ზედმეტი ნაგავი თქვენს სახლში. კომპასი მოგეწონათ ნათურით? დაფიქრდით, მისი ყიდვის გამო რამეზე ხომ არ მოგიწევთ უარის თქმა.
ერთი შეხედვით პატარა თანხების ხარჯვა დიდი არაფერი გასავალია. იგივე შესვენებაზე ნახევარი კილო ტკბილეულობის ყიდვა, ყავის ჩამოსხმა აპარატიდან, საჭმლის ყიდვა ფასთ-ფუდში და ასე შემდეგ. გასავალი 5 ლარზე მეტი არ იქნება დღეში. მაგრამ თვეში 20 სამუშაო დღე რომ ვთქვათ (22 სამუშაო დღეა მაქსიმუმი), 100 ლარი უკვე პატარ-პატარა რამეებში წასულა. თქვენი ხელფასის რამდენი პროცენტია 100 ლარი? 10? თუ 25? იქნებ უმჯობესი იყოს კვირაში ერთ დღემდე შეიზღუდოთ ტკბილეულის ყიდვა, საჭმელი სახლიდან ატაროთ და ყავა თვითონ მოიდუღოთ?
ასე რომ თუ თქვენი თავისუფალი თანხა შემოსავლის მეოთხედზე ნაკლები რჩება ვალების და გადასახადების გასტუმრების შემდეგ, ფრთხილად მოეკიდეთ ნივთების შეძენის საკითხს. თქვენი ასარჩევია მუცელს აღორებთ თუ აქორებთ.
გასავლის განაწილების პრინციპები
ეკონომიკა ძალიან მგრძნობიარე ორგანიზმია, განსაკუთრებით თუ პატარა მასშტაბებით ავიღებთ. როდესაც ქვეყნის ეკონომიკაზე ვსაუბრობთ, მასზე მილიონობით ფაქტორი მოქმედებს, რასაც ათასობით ადამიანი აკვირდება და შესაბამის მიმართულებას ირჩევს. თქვენი საკუთარი ჯიბის ეკონომიკა კი მარტო ერთი ადამიანის ხელშია - თქვენი. არაფერია დასაძრახი, სასირცხვილო და მოსარიდებელი იმაში, რომ საკუთარ ფულს მართავთ. გაცილებით დიდი თავის მოჭრაა ფულის აქეთ-იქით ყრა და ბოლოს ვალებში სულის ამოხდომა. ასე რომ პირველ რიგში საკუთარ თავს უნდა შთააგონოთ, რომ გინდათ შავი დღის ფული გქონდეთ (თუ რა თქმა უნდა მართლა გინდათ. მე არანაირად არ მაქვს სურვილი ძალა დავატანო ვინმეს, გინდა თუ არა ფული მოაგროვე თქო) და მერე დაიწყოთ სხვა რამეების კეთება.
გასავლის განაწილებაში თვითშეგნების შემდეგ მეორე ბაზური საჭიროებაა რაღაც მიზნის დასახვა. მაგალითად შემდეგ ზაფხულს დასასვენებლად წასვლა ზღვაზე ან აიფონის ყიდვა. და აი აქ უკვე გვეხმარება მათემატიკა: დაისახეთ მიზნად რა თანხა დაგჭირდებათ, რა დროა დარჩენილი იქამდე/რა დროში გინდათ იქამდე მისვლა და თითოეული შემოსავლიდან რა თანხა უნდა გადადოთ გვერდით მიზნის მისაღწევად.
არავითარ შემთხვევაში არ გამოდგება არგუმენტი "ფულს ვერ ვინახავ" - ეს არის აბსოლუტური სისულელე და თავის მოტყუება. ფულის შენახვა ისევე ადვილია, როგორც მისი ხარჯვა, როგორც დილით აბაზანაში კბილების გამოხეხვა, როგორც მეგობრის მისალმება, როგორც წვნიანის კოვზით ჭამა. თქვენ ხომ არ გეგმავთ წინასწარ, როდესაც საწოლიდან დგებით, რომ პირის დაბანვის დროაო, ეს ხომ რეფლექსის დონეზეა. ასევეა ფულის დაზოგვაც. უბრალოდ თავიდან ცოტა გაჭირდება, თქვენ ხომ ჩვეულ რაღაცეებზე უარის თქმა მოგიწევთ.
დაიწყეთ 5 ლარის გადადებით. ჩათვალეთ რომ ეს ფული არც გქონიათ. ჩააგდეთ თუნდაც ყულაბაში და დაივიწყეთ ამ ფულის არსებობა. დაიყვანეთ რეფლექსის დონეზე, რომ როდესაც შემოსავალი გაქვთ - 5 ლარი მიდის ყულაბაში ულაპარაკოდ. ეს დიდი ფული არაა, მაგრამ ეფექტი დიდი ექნება - ის თქვენში დამგროვებელს გააღვიძებს. დამგროვებელი კი ყველა ადამიანში ზის.
დაიწყეთ 5 ლარის გადადებით. ჩათვალეთ რომ ეს ფული არც გქონიათ. ჩააგდეთ თუნდაც ყულაბაში და დაივიწყეთ ამ ფულის არსებობა. დაიყვანეთ რეფლექსის დონეზე, რომ როდესაც შემოსავალი გაქვთ - 5 ლარი მიდის ყულაბაში ულაპარაკოდ. ეს დიდი ფული არაა, მაგრამ ეფექტი დიდი ექნება - ის თქვენში დამგროვებელს გააღვიძებს. დამგროვებელი კი ყველა ადამიანში ზის.
გასავლის განაწილების მესამე პრინციპია დაგეგმვა, რასაც მეორე პრინციპშიც შევეხეთ. დაწერეთ! წერა და ფურცელზე დაწერილის დანახვა არის ძალიან ძლიერი რამე. თავში ბაზური მონახაზის ქონა და "აქედან ვერ ამოშლი" მასხრობები ჩააბარეთ წარსულს. როდესაც დაწერთ, რომ აი შემოსავალი ამდენი მაქვს. ხარჯი კი აქ უნდა წავიდეს, აქ შეიძლება წავიდეს, ეს შეიძლება არ გაკეთდეს, ამაზე დროებით თავი შევიკავოთ - ყველაფერი იქნება თვალნათელი და კარგად. მეტს კი არაფერს აკეთებს სახელმწიფო ბიუჯეტის დაგეგმვისას. თქვენ ხართ სახელმწიფოს მინიატურული მოდელი. ხოდა თუ საკუთარ ერთი ციცქნა შემოსავალს ვერ უვლით და ფული არ გყოფნით, ქვეყანა არ უნდა დაადანაშაულოთ ფულები სად მიაქვთო.
ექსელიზაცია
შესანიშნავია და პირდაპირ ბრწყინვალეა, თუ საოფისე პროგრამებში ერკვევით და მით უმეტეს თუ ექსელთან გქონიათ შეხება. ეს პროგრამა არის კიდევ ერთი დადასტურება იმისა, რომ ყველაფერი გენიალური მარტივია. თუ ტრადიციული ბუღალტერიის მომხრე ხართ, მაშინ უჯრებიანი ბლოკნოტი დაგჭირდებათ და კალკულატორი. თუმცა პრინციპი ერთი და იგივეა: ვაკეთებთ მომავლის შენებას დაზოგვის გზით. ამისათვის დაგჭირდება ძალიან მარტივი ცხრილი (შეგიძლიათ ჩამოქაჩოთ აქედან):
უბრალოდ შეავსეთ ეს ცხრილი. ჩაწერეთ შემოსავლები საიდან გაქვთ და რამდენი. ჩაწერეთ რაში და რამდენი ხარჯი გაგდით და თვალნათლივ დაინახავთ რამდენი ფულის დახარჯვა შეიძლება და რამდენის შენახვა. ერთად-ერთი სირთულე დაწყებაა. ადამიანთა აბსოლუტურ უმრავლესობას ეზარება ან არ უნდა თავს გამოუტყდეს, რომ ეზარება. შიში იმაზე, რომ რაღაც არ გამოვა ბუნებრივია. მაგრამ უმჯობესია სცადო, მართლა სცადო, საკუთარი თავის მოსატყუებლად კი არა, რეალურად სცადო და რაღაც გამოვა. სულ ცოტა მაინც რომ გამოვიდეს, უკვე დიდი საქმეა. უკვე მარცვალი დათესილია, ადამიანს გეგულება, რომ ფული გაქვს და თავი ქუდშა. თავდაჯერებულობის გრძნობა ძალიან კარგი რამეა.
პ.ს. ექსელი წინა თვის ანაბარს მეორე თვის ანაბარს მიუმატებს და დაიწერება შესაბამისი თვის ანაბრის ჯამში. ამის გამო თეთრი უჯრა რომაა A18 არ გაამოძრაოთ. მანდ უნდა ჩაიწეროს სწორედ ის შენახული, გვერდით გადადებული და "ვითომც არ მქონია" თანხები.
ცხოვრება "პტიჩკის" გამო
ხანდახან ადამიანს ავიწყდება რისთვის ცხოვრობს. დადის სამუშაოზე, არ გადის შვებულებაში, აკლავს თავს საქმეს და ესაა მისი ცხოვრება. დაზოგვა არაა თქვენი ცხოვრების აზრი. არავითარ შემთხვევაში არ შეიყვაროთ ფული. უნდა გიყვარდეთ ფულით მოტანილი ბედნიერება. თქვენთვის მოტანილი ბედნიერება, საყვარელი ადამიანებისთვის მოტანილი ბედნიერება, ქვეყნისთვის მოტანილი ბედნიერება. არ დაგავიწყდეთ რისთვის აგროვებთ, რისთვის ცხოვრობთ ზოგადად და რა გინდათ ცხოვრებისგან. უნდა დააგროვოთ ამ მიზნისთვის და არა "პტიჩკის" მონიშვნისათვის, აი ფული მაქვს და ვსო. თქვენ არ ხართ მეჯღანუაშვილი, თქვენ არ იკლებთ ფულს თქვენთვის და აგროვებთ იმის გამო, რომ უბრალოდ ფული გქონდეთ. თქვენ აგროვებთ საკუთარი და საყვარელი ხალხის ბედნიერების გამო. ეს უნდა გახსოვდეთ სულ.
თუ ვინმემ გადაკრული სიტყვა თქვა იმის გამო, რომ თქვენ აგროვებთ, ყურადღება მიაქციეთ მის შემოსავალს: თუ შემოსავალი ბევრი აქვს - თავში აქვს ალბათ ავარდნილი. თუ შემოსავალი ცოტა აქვს და მაინც ბევრს ხარჯავს - ასეთი ადამიანი ან სულელია ან "ლევი" არხებიდან იღებს შემოსავალს. ორივე შემთხვევაში იცოდეთ, რომ დაგროვება, ისევე როგორც შრომა არ არის სირცხვილი, არ არის დამცირება, არ არის საკუთარი თავის დაკნინება. უბრალოდ თქვენი ამჟამინდელი შემოსავალი არ იძლევა იმის საშუალებას, რომ ხელები უფრო ფართოდ გაშალოთ და ფული ლაღად გასცეთ.
არ ღირს იყოთ ყვავი, ნაკელზე იჯდეთ და კუდს არ დებდეთ. არ ღირს ვიღაცასთან ხელგაშლილობაში გაჯიბრება კრედიტის დახმარებით - კრედიტი დასაბრუნებელი გექნებათ, თქვენ კი უარეს ორმოში აღმოჩნდებით. კრედიტის აღება დოპინგის მიღებას გავს. სპორტსმენი თუ ძლიერია, დოპინგს შეუძლია მისი ძალის ცოტა კიდე გაძლიერება ისე, რომ ორგანიზმი ძალიან არ დაზიანდეს. თუ სპორტსმენი სუსტია, დოპინგი ძალას მისცემს, მაგრამ შეიძლება მოკლას. ჯობია ივარჯიშოთ, ნელ-ნელა მოიმატოთ ძალა, მოაგროვოთ ფული, ნახოთ უკეთესი შემოსავალი ვიდრე ერთიანად დიდი ვალი დაიწოლოთ და მოკვდეთ მისი გადახდის სიმძიმით.
ხო მართლა, გილოცავთ, ეს ჩემი მე-500-ე პოსტია.
Tuesday, December 31, 2013
ჩემი 2013
რამდენიმე ათეული წუთი რჩება და კალენდარული 2013 წელი ისტორიას ჩაბარდება. ვზივარ ჩემს დიიდ ოთახში, წინ მიდგას უგემრიელესი ნამცხვარი.. მმ.. მართლა კარგია. და შესანიშნავ განწყობაზე ვარ დილის 7 საათზე ადგომის, ჯამში 3 საათი გზის და 5 ის მაგივრად ისევ 7 ზე დამთავრებული შრომის მიუხედავად. ასე, რომ Let's Roll და გადავავლოთ თვალი 2013 წელს.
2013 წელი იყო ყველაზე დატვირთული, პროდუქტიული, ემოციური და შემომტანი წელი ჩემს ცხოვრებაში. ახალ თანამდებობაზე წინა წელს გადავედი და 2013 ში საშუალება მქონდა აიტის მთელი მშვენიერება და უპირატესობები შემეგრძნო. პირველ რიგში მინდა ავღნიშნო, რომ ნოკია N82 ის ნაცვლად Samsung Galaxy s Duos მაქვს, რაც რა თქმა უნდა წინ გადადგმული ნაბიჯია და მიუხედავად იმისა, რომ სიცოცხლეს მიმწარებს ეს ტელეფონი, უკვე მიძნელდება მის გარეშე.
2013 წელი იყო ყველაზე დატვირთული, პროდუქტიული, ემოციური და შემომტანი წელი ჩემს ცხოვრებაში. ახალ თანამდებობაზე წინა წელს გადავედი და 2013 ში საშუალება მქონდა აიტის მთელი მშვენიერება და უპირატესობები შემეგრძნო. პირველ რიგში მინდა ავღნიშნო, რომ ნოკია N82 ის ნაცვლად Samsung Galaxy s Duos მაქვს, რაც რა თქმა უნდა წინ გადადგმული ნაბიჯია და მიუხედავად იმისა, რომ სიცოცხლეს მიმწარებს ეს ტელეფონი, უკვე მიძნელდება მის გარეშე.
Subscribe to:
Posts (Atom)